Communicatiepatronen observeren, analyseren en bijsturen
De persoonlijkheidstheorie van de Transactionele Analyse (TA) is ontwikkeld door Eric Berne. De TA geeft een inzichtelijk referentiekader om patronen in de persoonlijke ontwikkeling van mensen en de interactie en communicatiepatronen tussen mensen te observeren, analyseren en daarop bij te sturen.
- Waarom komen we voortdurend in dezelfde situatie terecht?
- Hoe komt het dat in de relatie met anderen bepaald gedrag zo lastig is te wijzigen?
- Waarom loopt een voorgenomen persoonlijke groeistrategie toch weer vast?
- Waarom is het zo lastig jezelf aan de haren uit het moeras te trekken?
Hardnekkige gedragspatronen veranderen
We weten allemaal dat gedragspatronen soms heel hardnekkig kunnen zijn, ook al doen we nog zo ons best om die te veranderen. Dat geldt voor ons eigen gedrag, voor het gedrag van de personen waar we mee relateren en voor elke onderlinge interactie tussen mensen (‘trans-acties’ in de Transactionele Analyse). Inzicht in die onderlinge interacties en communicatiepatronen tussen mensen en in de oorsprong en structuur van het gedrag van personen, geeft mogelijkheden om (ons eigen) gedrag en de communicatiepatronen met anderen te analyseren en daarop bij te sturen.
Praktische toepassingen van Transactionele Analyse
Met behulp van Transactionele Analyse (TA) kunnen we zo onze eigen ontwikkeling- en groeistrategie veranderen zowel op persoonlijk niveau, in de maatschappelijke context als binnen organisaties. De technieken en modellen van de Transactionele Analyse zijn ook bijzonder geschikt voor de praktische toepassing bij individuele coachingstrajecten en bij begeleidings- en veranderingstrajecten in teams en organisaties.
Script in de Transactionele Analyse
Winnaars- en verliezersscript in de TA
Volgens de theorie van de Transactionele Analyse (TA) neemt ieder mens al vroeg in zijn leven besluiten die bepalend zijn voor de rest van zijn leven en daarmee de levensloop of ‘script’; in belangrijke mate beïnvloeden. De Transactionele Analyse (TA) leert dat deze script-besluiten in ons latere leven belemmerend of juist stimulerend werken. Er worden drie soorten scripts onderscheiden, die zich ook kunnen afspelen binnen één persoon: die van de winnaar, de non-winnaar en de verliezer. Deze indeling in scripts is niet zozeer gericht op de persoon, maar meer op specifiek gedrag dat iemand vertoont. Met andere woorden, ieder mens vertoont gedrag van winnaars, non-winnaars en verliezers, en kan dus ook winnaarsgedrag verder ontwikkelen en verliezersgedrag stoppen of ombuigen.
Egoposities in de Transactionele Analyse
Kind-, ouder- en volwassene-positie in de TA
Transactionele Analyse gaat ervan uit dat de persoonlijkheid is opgebouwd uit drie onderdelen, de ‘egoposities’. Deze drie egoposities zijn bij personen maar ook in teams en organisaties te herkennen en te analyseren. Volgens de Transactionele Analyse (TA) zijn bij ieder mens deze drie posities vertegenwoordigd:
- De kind-positie, waarbij wordt gehandeld overeenkomstig het gedrag dat we vertoonden in onze kinderperiode. De Transactionele Analyse (TA) gaat ervan uit dat dit gebeurt op basis van feitelijke geheugenregistraties van wezenlijke ervaringen, interne en externe gebeurtenissen, waarvan de belangrijkste plaatsvonden in de eerste vijf levensjaren
- De ouder-positie, waarbij we handelen en praten zoals we onze ouders vroeger hebben zien doen. Dit is in de Transactionele Analyse (TA) gebaseerd op de registratie van voorbeelden en uitspraken van de eigen ouders of van plaatsvervangers, welke toen de meeste indruk hebben gemaakt. Meestal zijn het opgedrongen en onberedeneerde externe indrukken
- De volwassene-positie in de Transactionele Analyse (TA) tenslotte laat zich zien als gegevens die in het hier-en-nu worden uitgewisseld en kunnen worden onderzocht met alle middelen en mogelijkheden die je ter beschikking staan. De volwassene betrekt in zijn of haar gedachten, gevoelens en gedrag de realistische mogelijkheden van de situatie (wat speelt er nu, wat kan ik ermee?).
Veranderen met Transactionele Analyse
Snel inzicht in veranderingen aan te brengen in communicatiepatronen
Transactionele Analyse onderzoekt welk deel van het individu de boventoon voert en kijkt naar de onderlinge transacties of communicatiepatronen (ik doe jou iets, en jij doet iets terug). Door middel van Transactionele Analyse wordt deze informatie gerangschikt en geanalyseerd, onder andere door de bewustwording van het eigen script en dat van anderen. Er wordt daarmee op een heldere en snelle manier inzicht verkregen in de eigen ik-persoon en in communicatiepatronen tussen mensen en het reikt de middelen aan om daarin concrete veranderingen aan te brengen.
Transactionele Analyse in de werkomgeving
Transactionele Analyse in organisaties
Binnen organisaties kan Transactionele Analyse (TA) antwoord geven op veel vragen:
- Hoe herken je disfunctioneel gedrag bij een individu of belemmerende communicatiepatronen binnen een team en wat kun je er aan doen?
- Op welke wijze bevorder je met Transactionele Analyse de professionaliteit binnen een team?
- Hoe ga je om met weerstand binnen een organisatie?
Transactionele Analyse in het opleidingsprogramma
TA trainingen en opleidingen
Plata Opleidingen verzorgt verschillende TA opleidingstrajecten. Er is de 2-daagse TA Essentials basistraining Transactionele Analyse. Daarnaast is Transactionele Analyse vast onderdeel van de basistraining Effectieve Communicatie Basistraining NLP + TA. Ook binnen de jaaropleidingen Practitioner NLP, met TA en Systemisch Werk en de NLP Master opleiding + TA en Systemisch Werk wordt ruim aandacht besteed aan de methodiek van de Transactionele Analyse. Specifiek voor het onderwijs zijn er interne gecertificeerde opleidingen voor leidinggevenden, die actief zijn binnen samenwerkingsverbanden van scholen.