Wat is groepsdynamica?
Groepsdynamica beschrijft de interacties, relaties en gedragingen binnen een groep mensen die samenwerken. De term werd voor het eerst geïntroduceerd door sociaal psycholoog Kurt Lewin, die zich richtte op de relaties tussen de onderdelen van een groep en het geheel.
Groep vs Team
Een groep is een verzameling mensen die samenwerkt, maar met individuele doelen. Hoewel groepsleden samenwerken aan een project, zien ze zichzelf vaak niet als onderdeel van een geheel.
Een team daarentegen is een groep mensen met een gemeenschappelijk doel dat ze samen willen bereiken. Teamleden zijn niet alleen gericht op hun eigen succes, maar ook op dat van het team. Dit zorgt voor meer motivatie en samenhang binnen een team, omdat leden zichzelf als deel van iets groters beschouwen.
Basisvooronderstellingen van groepsynamica
- De groep beïnvloedt het individu.
- Deze invloed kan zowel positief als negatief zijn.
- Wat in jou zit, is ook terug te vinden in de groep.
- Er is altijd interactie op zowel de zichtbare (bovenstroom) als de onzichtbare (onderstroom) niveaus.
- Elke groep heeft gemeenschappelijke doelen, taken en rollen.
- Individuen zijn afhankelijk van elkaar; samen vormen zij de groep.
- Lidmaatschap en leiderschap spelen een cruciale rol binnen de groep.
Hoe herken je een goede groepsdynamiek?
Een goede groepsdynamiek herken je aan effectieve samenwerking en het soepel uitvoeren van taken en verantwoordelijkheden. Groepsleden voelen zich veilig genoeg om hun mening te delen, weerstand te onderzoeken, en verschillen en conflicten op een constructieve manier op te lossen.
Hoe herken je een slechte groepsdynamiek?
Een slechte groepsdynamiek kan zich uiten in veelvuldige conflicten, de vorming van kliekjes, een gebrek aan betrokkenheid, een gebrek aan samenwerking, of het niet behalen van resultaten. Ook trage of moeizame veranderingen binnen de groep kunnen wijzen op een verstoorde dynamiek.
Hoe verbeter je de groepsdynamiek?
- Verdiep je in de fases van teamontwikkeling (zoals beschreven door Tuckman en Lencioni).
- Laat problemen of negatief gedrag niet voortduren; geef tijdig constructieve feedback.
- Definieer duidelijke taken, rollen en verantwoordelijkheden.
- Bouw aan een basis van vertrouwen en zorg voor psychologische veiligheid binnen het team en de organisatie.
- Faciliteer open en eerlijke gesprekken en dialoog.
- Stel gezonde en duidelijke grenzen.
- Ontwikkel jezelf als leider.